Een slimme meid is op de toekomst voorbereid. En een slimme vent
is met de toekomst bekend.
Daar zijn we het allemaal wel over eens, en de levenlangleren24uurs-economyoverheid al helemaal. In onze dynamische tijd zijn we niet meer afhankelijk van anderen. Met de krachtige technologie van nu geven we zelf vorm aan ons leven, onze vaardigheden, loopbaan. Wat je kunt dromen, kun je maken.
Maar zo simpel ligt het in de praktijk niet. Actuele technologie is niet zomaar geschikt voor educatief gebruik. Er is wel een geschikt vertrekpunt, namelijk mediakunst: kunst die speelt met wat er mogelijk en wenselijk is met al die powertools van vandaag, zoals gps, tablets, games, kortom de hele informatietechologie. Mediakunst biedt veel kwaliteiten waar je wat aan hebt. Actuele digitale technologie sluit mooi aan op de belevingswereld, stimuleert de creatieve ontwikkeling en zet aan tot een onderzoekende houding. Toch is de inzet van educatieve mediakunst in het onderwijs marginaal. Waarom is dat zo? Hoe kan het beter?
Om daarop antwoorden te krijgen deed ik onderzoek voor Kunst Centraal, de provinciale organisatie in Utrecht op het gebied van kunst- en cultuureducatie. Als kader gebruikte ik het Vier in balans-model van Kennisnet, dat de randvoorwaarden beschrijft van succesvolle inzet van ict in het onderwijs. Die randvoorwaarden zijn visie, deskundigheid, inhoud en toepassingen, en infrastructuur. Alleen als die zaken met elkaar in balans zijn is er sprake van effectief ict-gebruik. Het onderzoek levert interessante inzichten op over de kansen en belemmeringen rond de inzet van actuele technologie in het primair onderwijs. Scholen werken zelden vanuit een beschreven gedeelde visie, waarbij de voorzieningen sterk gericht zijn op gebruik ervan binnen de zaakvakken. Leerkrachten die eens creatief uit willen pakken merken dat zoiets lastig te organiseren is, veel extra tijd kost, en dat opgedane kennis maar moeizaam binnen het team gedeeld wordt. Ze proberen vooral nieuwe media zelf onder de knie te krijgen, terwijl die juist erg geschikt zijn om zelf op onderzoek te gaan. Dat is nou net het aardige van mediakunst… behalve dat bijna niemand dat kent.
Mediakunst kan een krachtig antwoord zijn op tal van eigentijdse onderwijsvragen, maar als toepassing is het voor het onderwijs een verborgen parel: onbekend en ongrijpbaar. Om daar verandering in te brengen is het noodzakelijk dat mediakunst beter en aantrekkelijker zichtbaar gemaakt wordt. Een mooie taak voor wat extra inspanning van die overheid die ons zo graag aan de toekomst laat sleutelen, en voor de creatieve industrie om de vruchten die deze voortbrengt eens van een toegankelijk onderwijsjasje te voorzien. Maar het vraagt van scholen ook dat ze wat ict betreft niet alleen rond de zaakvakken, maar ook voor talentontwikkeling en creativiteits-ontwikkeling strategische keuzes maken rond de aanschaf van middelen, de deskundigheid van leerkrachten en het beleid rond onderwijsleermiddelen. Huiswerk genoeg. Maar dat is het mooie van de toekomst: die is er morgen ook nog wel. Je begint er nooit te laat aan.
LINKS
- Moderne mediakunst schept vooral interactiviteit.
- Schilderen met licht in de Kleurenkamer.
- Mediakunst… voor je het weet is het alweer verleden tijd.
- Een verborgen parel – over mediakunst en creativiteitsontwikkeling.